Rhythm 0 (1974)
by Marina Abramović
Rhythm 0 by Marina Abramović ศิลปินสะท้อนจิตวิทยาว่าด้วย อำนาจ ความรุนแรง สามัญสำนึกภายใต้สถานการณ์ยุยงส่งเสริม ในงานชิ้นนี้มารีน่าต้องการทดลองความสัมพันธ์ระหว่างตัวผู้แสดงกับคนดู ซึ่งมารีน่าจะรับบทเป็นผู้ถูกกระทำจากคนดูของเธอ โดยเธอบอกกับผู้ชมว่าเธอจะไม่ขยับร่างกายไปไหนภายในเวลา 6 ชั่วโมง และเธอได้วางสิ่งของต่างๆไว้กว่า 72 ชิ้น ซึ่งผู้ชมสามารถหยิบใช้สิ่งของเหล่านี้กับเธอได้ตามใจปรารถนา (หรือแม้แต่จะใช้ทำร้ายเธอก็ได้!) สิ่งของเหล่านั้นมีตั้งแต่ กุหลาบ ขนนก กล้องโพลารอยด์ น้ำผึ้ง โซ่ แส้ มีด ยันปืนพกที่บรรจุกระสุนไว้ 1 นัด
เธอเล่าว่า ในช่วงแรกผู้ชมค่อนข้างจะสงบเงียบและเคอะเขิน แต่ในเวลาไม่นานนักผู้ชมก็เริ่มเพิ่มระดับการใช้ความรุนแรงอย่างรวดเร็ว เริ่มจากผู้ชมใช้กล้องถ่ายภาพเธอ บ้างก็แกล้งแหย่เธออย่างขบขัน กอดเธอ จูบเธอ และยกตัวเธอไปตามจุดต่างๆ ไม่นานนักผู้ชมบางคนเริ่มที่จะตัดเสื้อผ้าของเธอทิ้ง เอาหนามกุหลาบทิ่มท้องของเธอบ้าง เอามีดกรีดตรงคอเธอจนเลือดไหล มีคนนึงที่เอาปืนจ่อหัวเธอและมีอีกคนหนึ่งดึงปืนไปจากเขา ซึ่งมันได้สร้างบรรยากาศที่ก้าวร้าว และเธอรู้สึกได้ถึงการถูกล่วงละเมิดอย่างรุนแรง
พอครบ 6 ชั่วโมงตามที่กำหนด เธอยืนขึ้นและเดินฝ่าออกจากไปฝูงชน ในขณะที่ทุกคนวิ่งหนี และหลีกเลี่ยงการเผชิญหน้ากับสิ่งที่ได้เกิดขึ้นและได้กระทำต่อเธอ
ผลงานชิ้นนี้ของมารีน่าได้เผยให้เห็นบางสิ่งบางอย่างที่น่ากลัวเกี่ยวกับพฤติกรรมของมนุษย์ ซึ่งคล้ายคลึงกับ การทดลองคุกแสตนฟอร์ดของ Dr. Philip Zimbardo (อ่าน:http://cropwit.blogspot.com/2013/10/stanford-prison-experiment.html)
การทดลองการเชื่อฟังของมิลแกรม (อ่าน:http://th.wikipedia.org/wiki/การทดลองของมิลแกรม) ซึ่งงานทดลองนี้ได้พิสูจน์ว่าผู้คนสามารถทำร้ายหรือทำอันตรายแก่กันได้ เมื่ออยู่ในสภาวะที่มีการให้อำนาจแก่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งมากกว่าปกติ
สำหรับการแสดงของมารีน่านั้นก็เป็นอีกข้อพิสูจน์หนึ่งที่แสดงให้เห็นว่ามันเป็นเรื่องง่ายมากที่ใครก็ตามเมื่ออยู่ในสถานะมีอำนาจมากกว่า หรืออยู่ในสภาวะที่ส่งเสริมการใช้ความรุนแรงที่ขัดต่อสามัญสำนึกนั้น สามารถใช้อำนาจที่เหนือกว่าเหล่านั้นลดทอนความเป็นมนุษย์ของผู้อื่นที่ไม่ตอบโต้และไม่ใช้กำลังเข้าต่อสู้
ยิ่งเมื่อมีการโหมความรุนแรงมากขึ้นเรื่อยๆในสถานการณ์ที่ยุยงส่งเสริมเช่นนี้แม้แต่ตัวมารีน่าเอง เธอยังรู้สึกได้ว่าเธอสามารถถูกผู้ชมของเธอฆ่าได้ทุกเมื่อตลอดการแสดงนี้
วิดีโอเกี่ยวกับงาน http://vimeo.com/71952791
Marina Abramovic on Rhythm 0 (1974) from Marina Abramovic Institute on Vimeo.
ที่มา www.facebook.com/erosvision
เรียบเรียง learningstudio.info
